Lingua e Literatura Galegas

Os elementos da comunicación oral: O contido

Xa se dixo noutra ocasión que cando nos comunicamos de xeito oral, só unha parte da información que transmitimos chega á persoa coa que falamos a través do significado das nosas palabras, o resto da información achegámola a través do que os/as receptores/as ven e do que perciben a través da nosa voz. Isto é así porque a comunicación oral establécese grazas ao uso simultáneo do código verbal (a lingua) e o código non verbal (a voz, os xestos…).

Así pois, podemos dicir que a comunicación oral é a suma de dous elementos: o contido e a transmisión do contido.

O contido

Aínda que se adoita dicir que só o 35% do que percibimos nun acto comunicativo provén do contido, isto non significa que o que falamos non sexa importante. De feito, cando asistimos a unha conferencia é porque nos interesa o que nos ten que contar a persoa que nos ofrece a charla, non para ver como se move ou como vai vestida. Pola contra, o que significa é que a transmisión do contido (aquilo que dicimos) resulta máis fácil se nos axudamos dunha boa posta en escena.

Pero ademais, temos que ter en conta que a información que emitimos debe posuír unha serie de requisitos para que sexa percibida máis doadamente polos receptores: a información debe de ser adecuada ao auditorio e non demasiado densa, debemos transmitir o contido de xeito ben organizado e empregar a linguaxe de maneira que nos axude a facilitar a transmisión. Vémolo máis en detalle:

1. Pertinencia da información: Hai que ter en conta o auditorio a quen vai dirixida a información; factores como a idade ou os coñecementos previos que teñan as persoas que nos escoitan son importantes, pois non se pode abafar a alguén con razoamentos quen non é quen de comprender, nin con datos que non é quen de reter. Así pois, debemos facer unha selección da información para que esta sexa adecuada ás circunstancias do acto comunicativo ao que nos enfrontemos.

2. Densidade informativa: É importante termos en conta que nunha exposición oral non podemos asimilar a mesma cantidade de información que nunha exposición escrita, onde existe a posibilidade de reler varias veces o texto para captar o significado ou buscar determinados conceptos que nos resulten descoñecidos… Por iso debemos procurar que os textos orais resulten amenos e fáciles de asimilar para quen nos escoita, xa que un discurso sobrecargado de información pode ser pesado e facer que o oínte desconecte. Para conseguilo é importante o seguinte:

Alixeirar a carga informativa.
Repetir palabras ou frases para resaltar unha idea.
Usar marcadores de importancia para que quen escoita se decate da relevancia do que se vai dicir; por exemplo: É moi importante que quede clara a diferenza entre…, isto é fundamental porque...
Remarcar coa entoación e as pausas o máis importante.

3. Organización da información: Unha vez que a información está seleccionada debemos ofrecela de maneira organizada, porque isto axudará tamén a que lle sexa máis fácil ao oínte non perderse e asimilar o que se di. Para conseguilo debemos seguir os seguintes pasos:

1. Facer un bo índice que sirva de guía aos/ás oíntes.
2. Estruturar o tema en tres partes:

Inicio (presentación do tema).
Corpo (transmisión da información).
Conclusión (resumo das ideas clave).

3. Dependendo da situación e do tipo de texto oral que esteas realizando, podes dividir o corpo en subapartados.
4. Empregar conectadores discursivos, é dicir, palabras que organicen, relacionen e cohesionen as distintas ideas e partes do discurso. Por exemplo:

Inicio da intervención: O obxectivo desta exposición é… // Falarei en primeiro lugar de… // De entrada… // Para comezar…
Desenvolvemento:
- Para estruturar as partes do discurso: En primeiro lugar,... // En segundo lugar… // A continuación… // Para seguir… // Finalmente…
- Para engadir algo: Ademais... // Tamén... // Se sumamos a isto... // Podemos engadir que ... // Quédanos por dicir...
- Para retomar unha idea: Volvendo ao que viramos ao principio… // Sinalaba que… // Como indiquei anteriormente…
- Para contrapoñer ideas: Porén... // Non obstante... // A pesar de... // Por unha banda... por outra... // Isto contraponse con... // En contraposición a isto...
- Para introducir incisos ou exemplos: Por exemplo… // Como é o caso de… // Con relación a isto, lembremos…// É un falar... // Poñamos que...
- Para resaltar algún aspecto: Fundamentalmente... // Especiamente importante é... // Tamén é
- Para establecer relacións lóxicas: En consecuencia,... // Isto demóstranos que… // De aquí dedúcese que… // O resultado final é que…
Conclusión da intervención: Tratemos agora un último aspecto… // Resumindo o xa dito… // En resumo…. // Para rematar… // En conclusión...

4. Uso correcto da linguaxe: A linguaxe que usemos debe seguir certas pautas para procurar conseguir a maior claridade posible:

Transmitir unha idea por frase. As frases deben ser curtas e sinxelas, pois as frases longas con demasiadas explicacións polo medio dificultan a comprensión.
Empregar un léxico o máis preciso posible.
Restrinxir os retrousos e palabras-comodín. Os retrousos son palabras que se repiten permanentemente na comunicación (Ex: “emm”, ”este”, ”é dicir”, “non?”, ”evidentemente”...). Adoitan ser produto dos nervios pero débense evitar porque os seus efectos son negativos, xa que delatan a inseguridade e a pobreza expresiva de quen fala.
Empregar un rexistro lingüístico adecuado, aínda que falemos diante dos compañeiros e compañeiras de clase e esteamos afeitos a empregar a lingua de xeito coloquial, non debemos esquecer que estamos realizando un acto académico e, polo tanto, temos que coidar as formas.

Debemos recordar sempre que o obxectivo principal cando facemos unha exposición oral é que as persoas que nos escoitan entendan e asimilen, de maneira entretida, o que lles estamos contando, por iso procuraremos ser o máis claros/as posibles na nosa comunicación e para iso fixarémonos en cumprir as regras fundamentais en calquera tipo de texto: coherencia, cohesión, adecuación e corrección.

Ir ao
Chanzo 8

Actividades

Repasamos as propiedades textuais:

O texto que transcribimos a continuación é o comezo dunha exposición que alguén está preparando para presentar diante dun grupo de 2º de ESO. Cres que vai ben facéndoo deste xeito ou é preferible que repense as cousas?

Ao rematares a lectura, debes redactar no teu caderno un informe sobre as deficiencias que presenta este texto.

Algunhas pistas:

-       E este señor quen é?

-       De que tema fala?

-       Toda a información ten relación co tema?

-       Igual pensa que os/as rapaces/as levan gravadora!

-       Este alumnado... debe de sacar notazas en mates...

-       A ver cando faga o índice!!!!

-       Imos por partes... (como dicía Jack o destripador...)

-       Unha idea por frase????

-       Repetir as ideas clave si, pero...

-       Que me avisen cando acabe...

Segue habendo unha gran diferenza entre o número de mulleres e homes graduados en ciencias, matemáticas e tecnoloxía en España. Uns e outros lembraron o dereito de todos os traballadores e traballadoras a dispoñer dun mes de vacacións.

No que respecta aos recursos humanos en ciencia e tecnoloxía, é dicir, ao número de traballadores totais nestas áreas, as mulleres son maioría, é dicir, son menos. Ademais, as mulleres seguen investigando menos que os homes, representando o 38,5% do total, e nos últimos anos non diminuíu a fenda que os separa neste campo, é dicir, non se fixo máis pequena. As mulleres investigadoras, é dicir, as que se dedican á investigación, só son maioría nas entidades privadas sen ánimo de lucro (53,2% dos seus investigadores), e achéganse á igualdade nas unidades de investigación das administracións públicas (46,8%). Están máis lonxe nas universidades (41,6%) e nas empresas privadas (30,2%). Unha análise semellante podemos facer sobre o uso do ordenador. Os homes empregan o ordenador algo máis que as mulleres (o 74% deles e o 70% delas o usaron algunha vez nos últimos tres meses), pero esta diferenza só se advirte nos treitos de idade por riba dos 45 anos. Entre os que teñen menos desa idade, o uso é case unánime e practicamente idéntico en homes e mulleres. A fenda de xénero en España, neste caso, é lixeiramente inferior á que se rexistra na media da UE.

Os homes seguen usando máis a rede, pero xa non se detectan diferenzas nas xeracións máis novas, e o mesmo podemos dicir do uso do ordenador ou da realización de trámites telemáticos e compras a través de Internet. Porén, as estatísticas compiladas polo INE si que alertan de que a fenda de xénero na ciencia e na investigación si se mantén e apenas se detecta unha evolución nos últimos anos, é dicir, case non evolucionan.

A fenda de xénero total reduciuse nos últimos anos, dende os 5,7 puntos do 2010, até os 4,2 puntos actuais (un 73,7% deles e un 69,5% delas accederon á rede algunha vez nos últimos tres meses), unha diferenza semellante á que se detecta no conxunto da UE. Neste tempo, dende o ano 2010, a fenda entre os 35 e os 44 anos recortouse dos 4,6 aos 2,4 puntos; dos 45 aos 54 anos pasou dos 6,2 aos 2,4; dos 55 aos 64 anos caeu dos 11,9 puntos aos 5,1. Esa mesma fenda de xénero detéctase en niveis semellantes en distintos usos e actividades realizadas a través da rede. Por exemplo, á hora de interactuar coa administración a través de Internet (5 puntos de diferenza en favor dos homes), ou de realizar compras a través da rede (tamén 5 puntos).