Non sempre que falamos o facemos na mesma situación nin coa mesma intención, unhas veces estamos coas nosas amizades, outras con persoas descoñecidas, outras na escola presentando un traballo... Dependendo da intención que teñamos cando nos comunicamos verémonos na obriga de adaptar o noso discurso, tanto no referente a como usamos a lingua como no que se refire a outros elementos que afectan á transmisións: aspectos visuais e aspectos vocais.
Así pois, convén saber cales son os tipos de textos orais que se poden producir, en que ocasións teñen lugar e cal é a finalidade de cada un deles para, a continuación, estudarmos cales son os elementos que debemos coidar en cada caso.
Podemos dicir que existen dous tipos básicos de textos orais: os espontáneos e os planificados. Nos primeiros o código verbal emprégase dunha maneira menos regulada mentres que nos segundos o proceso de elaboración está moi próximo ao que se require nun texto escrito.
Os textos espontáneos:
O tipo de texto máis sinxelo é a conversa. Trátase da interacción máis habitual nas relacións persoais e nel non se segue unha estrutura fixa nin existe tema predeterminado. A regra básica para establecer unha conversa consiste en non falar ata que terminou de facelo o interlocutor e en escoitar atentamente a intervención dos demais para poder continuar falando do tema achegando información nova.
Os textos planificados:
As persoas que os emiten saben con antelación cal é o tema do que van falar, a que tipo de persoas se van dirixir, canto tempo vai durar a súa intervención, con que medios van contar para axudar a súa exposición... e, polo tanto, preparan as súas intervencións tendo en conta todos estes aspectos para procurar que a comunicación sexa o máis efectiva posible.
Os textos planificados, segundo o número de persoas que interveñan no acto comunicativo e a intención con que se realice, reciben diferentes nomes:
a) Se só hai un emisor:En todos eles, como xa se dixo, ten moitísima importancia a maneira na que a información se transmite, pero iso estudámolo máis adiante.